Nadutost? Gasovi?

Svaka osoba u crevima ima određenu količinu gasova koja, pod normalnim okolnostima, nastaje kao posledica razlaganja sastojaka iz hrane. Taj proces vrše bakterije koje su prirodni ,,stanovnici“ naših creva. Međutim, problem nastaje kada se gasovi i nadutost javljaju previše često, pa utiču na kvalitet života.  Prekomerna količina gasova (nadimanje), često podrigivanje, i krčanje u stomaku su dodatni simptomi koji neretko prate nadutost kod nekih pacijenata.

Simptomi

Pacijenti koje muči nadutost koriste različite termine da bi opisali tačno kako se osećaju. Neki će reći da moraju da olabave svoju odeću, drugi da bukvalno, fizički vide kako im stomak poraste pod pritiskom gasova i nadutosti, dok postoje osobe koje osećaju neprijatnu punoću u stomaku, ali se ona fizički ne primećuje.

Pacijenti se svakako često žale na osećaj težine i pritiska u predelu želuca, u gornjem delu trbuha,  neposredno posle jela. Pored toga mogu da osećaju tup bol u bilo kom delu trbuha, u predelima gde su gasovi “zarobljeni” u nekim delovima debelog creva zbog grčeva creva – ispod levog rebarnog luka, je najviša tačka debelog creva, pa se gasovi najčešće nakupljaju u tom delu creva – ili levo I desno od pupka. Istraživanja su pokazala da je najbolnije mesto sam završetak debelog creva, levo od pupka I na dole.

Zašto nastaje nadutost?

Ubedljivo najčešći uzrok nadutosti je stanje poznato kao AEROFAGIJA. To je ‘’halapljivo“ uzimanje hrane, tokom koga se proguta i velika količina vazduha. Naravno, uzrok nastanka u mnogome zavisi od hrane koju jedemo, kao i od vrste bakterija koje razlažu tu hranu. Pored toga, eventualno prisutno funkcionalno oboljenje, tipa dispepsije ili sindrom nervoznog creva – iritabilnog kolona takodje dovodi do nadutosti. Nedostatak enzima pankreasa takodje može biti ozbiljan organski uzrok nadimanja, kao i urodjeni ili stečeni nedostatak laktaze, enzima za razlaganje laktoze, mlečnog šećera – intolerancija laktoze itd.

Nadutost i hrana

Poznate su i namirnice koje najčešće izazivaju nadutost: sveži hleb, krastavac, kupus, crni i beli luk, žitarice, pasulj, boranija, grašak, soja, sočivo, masni I mlečni proizvodi, gazirana pića, veštački zaslađivači… Ukoliko postoji sindrom iritabilnog kolona sa dominiranjem nadutosti kao simptoma, onda se pacijentima preporučuje dijetni režim od 6-8 nedelja, sa eliminisanjem alkohola, šećera, testa, žitarica – tzv. lowFODMAP dijeta. Pacijentima se savatuje da vode svoj dnevnik ishrane i eliminišu namirnice za koje sami utvrde da im smetaju.

Dijagnoza

Od dijagnostičkih procedura svakako treba uraditi osnovne laboratorijske analize, krvnu sliku, feritin u krvi, pokazatelje zapaljenja – CRP, fibrinogen, enzime pankreasa i jetre,  zatim ultrazvučni pregled  trbuha i eventualno endoskopska ispitivanja digestivnog trakta, ukoliko postoje razlozi za ove preglede, oko čega se uvek treba konsultovati sa lekarom.

 Kako pobediti nadutost

Ako je pacijent sve primenio, korekcije u ishrani, ali i dalje ima problem sa gasovima, savetuje se upotreba preparata koji se u apoteci mogu dobiti bez recepta. Važno je da postoje klinički dokazi o efikasnosti preparata da bi on bio preporučen za odredjenu indikaciju. Posebno je klinički proučavan Lactobacillus plantarum 299v, koji je otkriven i patentiran u Švedskoj 80-tih godina prošlog veka. Lp 299v, koji se može naći i u našim apotekama, deluje lokalno u crevima sprečavajući nastanak gasa i tako uklanja uzrok problema. Potpuno je bezbedan za dugotrajnu primenu, a u tretmanu nadutosti i gasova savetuje se primena najmanje 4 nedelje radi ostvarivanja punog efekta. Kliničke studije pokazuju da je kod takve primene čak 9 od 10 zadovoljnih pacijenata.